Internet jest szczeg≤lnie gro╝nym i uzale┐niaj▒cym medium. Godziny spΩdzane w sieci to czas odebrany pracy, nauce czy ┐yciu rodzinnemu. Uzale┐nienie od Internetu staje siΩ coraz powa┐niejszym problemem spo│ecznym.

Je╢li czΩsto │▒czymy siΩ z Internetem... je╢li zbyt czΩsto │▒czymy siΩ z Internetem i ci▒gle uwa┐amy, ┐e to nie jest problem, warto przemy╢leµ to dok│adnie jeszcze raz. Choµ nie znajdziemy dzi╢ jeszcze fachowej lekarskiej porady czy grupy terapeutycznej, kt≤ra mog│aby wyci▒gn▒µ nas z uzale┐nienia od Internetu, to sam problem zosta│ ju┐ dostrze┐ony. Warto ju┐ teraz zastanowiµ siΩ nad nim, dostrzec zagro┐enia, jakie ze sob▒ niesie.

Uzale┐nienie nie musi byµ wcale zwi▒zane ze ╢rodkami chemicznymi - alkoholem, papierosami, lekami czy narkotykami. Mo┐e r≤wnie┐ wyst▒piµ uzale┐nienie od gier hazardowych, obsesja seksualna czy uzale┐nienie od gier wideo. Internet, korzystanie z Internetu, r≤wnie┐ mo┐e staµ siΩ ╝r≤d│em uzale┐nienia.

Uzale┐nienie od Internetu (online addiction, Internet addiction) jest dzi╢ takim samym problemem spo│ecznym jak alkoholizm czy za┐ywanie narkotyk≤w. Jest ju┐ dostrzegane, ale jeszcze niezbyt dobrze znane, s│abo zbadane. Bada± jest niewiele, bo te┐ niewiele wiadomo o u┐ytkownikach Internetu. Nie wiadomo, kim s▒, a wiΩc tym bardziej - jakie s▒ ich problemy. Jednym z nielicznych naukowc≤w zajmuj▒cych siΩ tym problemem jest doktor Mark Griffiths z Nottingham and Trent University. Mark Griffiths wskazuje na podobie±stwa miΩdzy ogl▒daniem telewizji, grami wideo i korzystaniem z Internetu - wszΩdzie mamy do czynienia z kontaktem cz│owieka z maszyn▒.

Doktor Griffiths stwierdza, ┐e Internet jest szczeg≤lnie gro╝nym i uzale┐niaj▒cym medium.

Je╢li jednak istnieje co╢ takiego jak uzale┐nienie od Internetu, to czym ono grozi? Ca│kiem sporo z nas ogl▒da zbyt du┐o telewizji czy gra na komputerze. Je╢li spΩdzamy zbyt du┐o czasu w sieci, to musimy martwiµ siΩ du┐ymi rachunkami telefonicznymi, ale czy jeszcze czym╢ wiΩcej?

Ludzie, kt≤rzy korzystaj▒ du┐o z Internetu czuj▒ siΩ ╝le, gdy pr≤buj▒ ograniczyµ sw≤j czas spΩdzony w sieci, a zamkniΩcie im konta pocztowego by│oby prawdziw▒ katastrof▒. Osoby maj▒ce dostΩp do Internetu na uczelni lub w pracy zostaj▒ przy swoich komputerach wieczorami i w czasie weekend≤w. Trzeba ich wrΩcz odrywaµ od ekranu, wpadaj▒ wtedy w rozdra┐nienie, niczym alkoholik, kt≤remu odebrano kieliszek.

SpΩdzanie sporo czasu w Internecie powoduje, ┐e po prostu zaczyna go brakowaµ na inne sprawy - na pracΩ, naukΩ, odpoczynek, ┐ycie rodzinne czy kontakty towarzyskie.

Trudno jest jednak zag│Ωbiµ siΩ w szczeg≤│y uzale┐nienia, okre╢liµ, co w Internecie mo┐e byµ najgro╝niejsze i jak siΩ przed tym strzec. Internet ma wiele twarzy: wysy│anie list≤w elektronicznych, kr▒┐enie po pajΩczynie World Wide Web, sci▒ganie plik≤w, udzia│ w grupach dyskusyjnych, gry fabularne, sieciowe pogawΩdki. Mo┐e byµ │atwo ╝r≤d│em uzale┐nienia w│a╢nie z tego powodu, ┐e gromadzi tak wiele zasob≤w i pozwala na tak wiele form aktywno╢ci.

Istotn▒ rolΩ odgrywa tu anonimowo╢µ u┐ytkownika, szczeg≤lnie przy tak nieakceptowanych spo│ecznie dziedzinach jak pornografia, a szczeg≤lnie jej bardziej drastyczne formy. U┐ytkownik zyskuje tu to, co chce │atwo i bez zbytnich obaw.

Uzale┐nienie siΩ o Internetu przejawia siΩ w coraz czΩstszym │▒czeniu siΩ z nim, w spΩdzaniu w sieci coraz wiΩcej czasu. Przejawia siΩ r≤wnie┐ w obsesyjnym my╢leniu, a nawet w snach o tym, co mo┐e zdarzyµ siΩ w Internecie. Inne dziedziny aktywno╢ci - praca na przyk│ad - mog▒ byµ przez to poszkodowane. Osoba uzale┐niona pragnie ograniczyµ korzystanie z Internetu, ale nie ma do tego wystarczaj▒co silnej woli. Towarzyszy temu zainteresowanie wszelkimi informacjami o Internecie - w prasie, ksi▒┐kach, chΩµ wypr≤bowania ka┐dego adresu internetowego, kt≤ry tylko uda│o siΩ zdobyµ.

Cz│owiek uzale┐niony od Internetu mo┐e stanowiµ te┐ problem dla organizacji, w kt≤rej pracuje. Nie tylko obci▒┐a on kosztami po│▒czenia swojego pracodawcΩ, ale jeszcze w tym czasie nie pracuje.

Fascynacj▒ Internetem ulegaj▒ nowi u┐ytkownicy, ale niekoniecznie musi to ju┐ z miejsca oznaczaµ uzale┐nienie. Pocz▒tkowa fascynacja pozwala przekonaµ siΩ, czym jest Internet i do czego mo┐e siΩ przydaµ. Uzale┐nienie przychodzi wtedy, gdy korzystanie z Internetu zaczyna przeszkadzaµ, a nie pomagaµ w pracy, nauce czy ┐yciu osobistym. Gdy straty w sumie przewy┐szaj▒ korzy╢ci.

Kontakty cz│owieka z maszyn▒, udzia│ komputer≤w i Internetu bΩdzie siΩ w naszym ┐yciu zwiΩksza│ - a wraz z nim ro╢nie gro╝ba uzale┐nienia.

Wygl▒da na to, ┐e wszyscy powinni╢my przyjrzeµ siΩ krytycznym okiem temu, jak korzystamy z Internetu i jak wa┐ny jest on w naszym ┐yciu. Nie jest to │atwe. Podobnie jak alkoholicy czy narkomani lekcewa┐▒ zagro┐enia, jakie mo┐e przynie╢µ im uzale┐nienie, tak "internetoholicy" minimalizuj▒ problem, z jakim maj▒ do czynienia. Skutki uzale┐nienia prΩdzej dostrze┐one zostan▒ przez otoczenie ni┐ przez samych poszkodowanych.

Internet bΩdzie coraz ciekawszy i │atwiejszy do wykorzystania. Dbaj▒ o to wielkie korporacje informatyczne, kt≤re choµ nie posiadaj▒ samej infostrady, to czerpi▒ spore zyski z pojazd≤w po niej siΩ poruszaj▒cych, ╢wiate│, znak≤w drogowych czy przydro┐nych kafejek. BΩdzie wiΩc miejscem, w kt≤rym coraz │atwiej popa╢µ w uzale┐nienie. Nawet ci, kt≤rzy wyrobili sobie wcze╢niej mechanizmy obronne przed telewizj▒ czy filmami wideo, nie maj▒ ich jeszcze dla Internetu.

Czy wiΩc grozi nam co╢ w rodzaju epidemii? Co siΩ stanie, gdy uzale┐nienie od Internetu obejmie istotn▒ czΩ╢µ populacji? Czy znajdziemy siΩ w ╢wiecie rodem z pesymistycznych powie╢ci SF, gdzie ludzie zamkniΩci w swoich pokojach spΩdzaj▒ ┐ycie przed ekranami - ju┐ nie telewizji, ale internetowych terminali? To ma│o prawdopodobne. Nawet tak niezwyk│y wynalazek jak Internet nie jest w stanie naruszyµ podstaw ludzkiego zachowania, podstaw cywilizacji. Internet mo┐e j▒ zmieniµ - jak zmieni│y telefon, samoch≤d czy telewizja - ale nie zniszczyµ.

Internet ma wiele pozytywnych stron i warto z niego korzystaµ, oczywi╢cie w rozs▒dnych granicach.

Jak mo┐na przeciwdzia│aµ, walczyµ z uzale┐nieniem od Internetu?

Warto zacz▒µ od informacji - od zapoznania siΩ z problemem, dostrze┐enia niebezpiecze±stw. Organizacje posiadaj▒ce dostΩp do Internetu mog▒ w│▒czyµ informacje o uzale┐nieniu od Internetu w tok szkole± internetowych. U┐ytkownikom prywatnym przyda siΩ lektura prasy czy serwis≤w internetowych.

Stopniowo nale┐y ustaliµ sobie ramy zaanga┐owania w sieci - wyznaczyµ liczbΩ spΩdzanych godzin, wybraµ us│ugi, z kt≤rych chcemy skorzystaµ, okre╢liµ tematy, kt≤re nas interesuj▒. P≤╝niej warto stosowaµ siΩ do narzuconych sobie ogranicze± - ich rozlu╝nienie oznacza pocz▒tek uzale┐nienia.

Organizacja mo┐e ustaliµ pewne zasady porz▒dkuj▒ce romans z Internetem swoich pracownik≤w. Mo┐e proponowaµ im u┐ywanie prywatnych kont pocztowych i │▒czenie siΩ z domu we wszystkich tych przypadkach, gdy nie dotyczy to dzia│alno╢ci zawodowej. Mo┐e tak┐e pr≤bowaµ koordynowaµ dzia│ania swoich pracownik≤w w Internecie, na przyk│ad tworz▒c spisy przydatnych miejsc internetowych na swoim serwerze, proponuj▒c wymianΩ informacji, wskazuj▒c, jak korzystaµ z us│ug wyszukiwawczych.

Organizacja powinna byµ tu bardziej doradc▒ ni┐ stra┐nikiem; kontrola i ograniczenia niszcz▒ dobr▒ atmosferΩ pracy, a tego nie warto robiµ nawet dla zaoszczΩdzenia koszt≤w po│▒cze±.

ZAQ na podstawie: